آيا خال ها را بايد برداشت؟
حقيقت اين است كه اكثريت خال ها و لكه هاي پوستي خوش خيم هستند و خطر ابتلا به سرطان پوست در آنها بسيار كم است.
هر خالي كه داراي يك يا چند نماي غير معمول باشد، بايد برداشته شود؛ مانند عدم تقارن ضايعه، نامنظم بودن حاشيه، يكنواخت نبودن رنگ خال و يا اندازه ي بيش از 7 ميليمتر.
قبلا بعضي از پزشكان توصيه مي كردند كه خال هايي كه در معرض اصطكاك يا تحريك مداوم هستند، مثل خال هايي كه در ناحيه ريش آقايان هستند يا خال هايي كه در ناحيه كمربند يا آرنج قرار دارند به علت اينكه احتمال بدخيم شدن را دارند بايد برداشته شوند كه امروزه چنين اعتقادي وجود ندارد.
بعضي خال ها بدمنظره و ناخوشايند هستند و بيمار از لحاظ زيبايي يا به اصرار اطرافيان جهت عمل جراحي خال صورت مراجعه مي كنند كه برداشتن خال در اين موارد بايد با دقت و رعايت اصول جراحي جهت باقي نماندن يا به حداقل رساندن خطر جوشگاه عمل انجام شود.
ممكن است متخصص پوست به بيمار اطمينان بدهد كه خال مورد نظر خطرناك نيست و نيازي به عمل يا نمونه برداري ندارد و يا اين كه پزشك اقدام به نمونه برداري يا برداشتن ضايعه كند و در صورتي كه مشخص شود كه خال تغييرات بدخيمي دارد، بر حسب عمق و پيشرفت ضايعه بايستي با حاشيه ي مشخصي ضايعه به طور كامل برداشته شود و جهت پاتولوژي فرستاده شود.
اگر بعد از برداشتن، خال مجددا عود كرد حتما بايستي به پزشك مراجعه كرد. احتمالا اسكار(باقي ماندن جاي خال) بعد از عمل خال، بستگي به مهارت پزشك و نوع ترميم پوست بيمار دارد.
بعضي از افراد مستعد تشكيل پوست اضافه در محل عمل جراحي هستند و در بعضي نقاط بدن خطر تشكيل جوشگاه محل عمل زيادتر است.
در مورد خال هاي بزرگ روش هايي وجود دارد كه باعث محو كردن كامل خال نمي شود، ولي از نظر ظاهري وضعيت بهتري به وجود مي آورد؛ مثل لايه برداري (پيلينگ)، درم ابرژن و ليزر كه باعث كم رنگ تر شدن خال مي شوند، ولي معمولا موقتي بوده و خطر ابتلا به سرطان پوست (ملانوما) را كم نمي كند.
ملانوم بدخيم
اين سرطان بدخيم ترين سرطان پوست است. اگر چه ملانوم بدخيم فقط 5 درصد سرطان هاي پوستي را تشكيل مي دهد، اما شايع ترين علت مرگ در اثر بيماري هاي پوستي است.
شيوع ملانوما در دهه هاي اخير رو به افزايش است، به طوري كه در دنياي صنعتي به عنوان يك سرطان شايع مطرح مي باشد و در زنان پس از سرطان ريه مرتبه ي دوم را كسب كرده است. ملانوم در دوران كودكي و نوجواني نادر بوده و سن شايع آن 60 سالگي است.
در حال حاضر علت اصلي ملانوم ناشناخته است، ولي فاكتورهاي متعددي از قبيل فاكتورهاي ژنتيكي، تابش اشعه ي ماوراء بتفش و تماس هاي محيطي در بيماري دخيل است. استفاده از منابع مصنوعي توليد اشعه ماوراء بنفش و لامپ هاي نوساني نيز به عنوان فاكتورهاي مساعد كننده محسوب مي شوند.
اشعه آفتاب نقش عمده اي در ايجاد ملانوم دارد. بهترين فاكتور محيطي در علل ايجاد ملانوم، اشعه آفتاب است. نوع اشعه بيشتر از نوع اشعه ي ماوراء بنفش نوع B است. تابش متناوب و شديد آفتاب به ويژه در كودكي كه منجر به آفتاب سوختگي مي شود، فرد را مستعد ابتلا به ملانوم مي كند.
ارتباط خال ملانوستيك و ملانوم بدخيم
درباره سرطاني شدن خال هاي ملانوستيك مطالعاتي در سراسر جهان انجام شده است. حدود 25 تا 50 درصد ملانوم ها روي خال هاي ملانوستيك اكتسابي ايجاد مي شود، ولي از آنجا كه هر انسان بالغ 30-20 خال اكتسابي دارد، در مقايسه با شيوع ملانوم بدخيم مي توان گفت كه اغلب خال هاي اكتسابي در شرايط معمولي، سرطاني نمي شوند.
دو گروه از خال هاي ملانوستيك بيشتر خطر سرطاني شدن دارند كه خال هاي مادرزادي يا خال هايي كه در موقع تولد وجود دارد از اين دسته اند. هر خال مادرزادي اعم از كوچك و بزرگ مي تواند به سرطان تبديل شود، اما اين خطر در خال هاي خيلي بزرگ مادرزادي به خصوص خال هايي كه قسمت وسيعي از تنه را پوشانده اند بيشتر است. گروه دوم نيز خال هاي ديس پلاستيك است كه در مطلب " آيا خال ها خطرناک هستند؟" در مورد آنها توضيح داده شده است (لينک اين مطلب در پايين صفحه است).
به طور كلي خطر ايجاد ملانوم بدخيم در نژاد سفيد پوست، افرادي كه تماس بيش از حد با نور خورشيد دارند، حساسيت به نور خورشيد، ضعف سيستم ايمني، سابقه ملانوم جلدي يا وجود سابقه ملانوم در خانواده بيشتر از گروه هاي ديگر است.
در خاتمه بايد گفت خال ها داراي انواع گوناگوني هستند و در تشخيص آنها حتما بايد به ملانوم بدخيم توجه داشت.
خال اصولا خوش خيم است و به جز خال هاي مادرزادي و خال هاي ديس پلاستيك، ساير خال ها اغلب بدون خطر هستند. در صورت هر گونه تغييري در اندازه، رنگ، قوام سطحي خال و پيدايش درد، خارش و خونريزي حتما بايد مورد توجه قرار گيرد و در صورت بروز هر يك از تغييرات فوق بايستي به متخصص پوست مراجعه شود كه در صورت شک پزشك به بدخيمي خال، نمونه برداري يا برداشتن ضايعه انجام خواهد شد.