در اين دوره ي زندگي، رشد بسيار سريع است و كودك با مصرف غذاي خوب، رشد كافي مي كند. نوزاد سالمي كه با كفايت بالاي مواد مغذي تغذيه مي شود، انرژي كافي براي يادگيري و پاسخ دادن به محرك هاي محيط را دارد.

در اولين روزهاي زندگي كودك يعني در هفته اول، وزن شيرخوار كم مي شود ولي از روز هفتم كودك به  وزن اوليه باز مي گردد. دليل اين كم شدن وزن ، خروج كودك از محيط مايع رحم است. با رشد مناسب و تغذيه خوب در پايان 6 ماهگي، وزن كودك دو برابر وزن هنگام تولدش مي شود. تغذيه كودك در 6 ماه اول، تغذيه انحصاري با شيرمادر است. كودك به هيچ ماده غذايي ديگري نياز ندارد. حتي آب هم نياز ندارد. اگر به دفعات كافي و مقدار مناسب شير بخورد، كليه نيازهايش تأمين مي شود. دادن آب قند، جوشانده ها و داروهاي خودسرانه يك اشتباه بزرگ است و موجب حساسيت غذايي و غيرغذايي كودك در سنين بالاتر و افزايش احتمال آلودگي به ميكروب اسهال مي شود.

بهترين روش براي شير دادن به كودك

آيا كودك به ميزان كافي شير مصرف مي كند؟

 اطلاع از اينكه آيا نوزاد شير كافي مصرف مي كند مشكل است، چون شيرمكيده شده از سينه را نمي توان اندازه گرفت از اينرو با روشهاي زير از كفايت مصرف شير توسط كودك مطلع مي شويم.

* افزايش وزن مطلوب شيرخوار بر اساس منحني رشد كه نيم كيلوگرم در ماه است.

* حدود 6 تا 8 بار دفع ادرار بصورت پوشك كاملاً خيس در 24 ساعت در صورتي كه شيرخوار با شير مادر تغذيه شود. ادرار پس از چند روز اول تولد بايد كاملاً شفاف باشد و در غيراينصورت بايد با پزشك كودك مشورت كنيد.

* 5-2 بار دفع مدفوع در روز. در روزهاي اول تولد حركت روده ي كودك بدليل دفع مكونيوم زياد است و مدفوع كودك تيره رنگ است. از روز پنجم تولد حركات روده نرمال شده و مدفوع آبكي يا خميري و خردلي رنگ است و معمولاً بوي كمي دارد. تغيير رنگ مدفوع نشان دهنده بروز مشكل نيست، ولي اگر مدفوع كودك مثل روزهاي نخستين همچنان تيره بود و يا تعداد دفعات مدفوع در 5 تا 21 روزگي ، كمتر از يكبار در روز شد، حتماً با پزشك مشورت كنيد.

با افزايش سن كودك دفعات مدفوع كم شده و اين نشانه يبوست يا بيماري نيست. بطور كامل مدفوع كم و نامنظم كودك نشانه كمبود مصرف شير است.

- شادابي پوست، هوشياري و سلامت ظاهري شيرخوار.

افزايش حجم شير مادر

بهترين راه براي افزايش شير، افزايش دفعات شيردهي است. مثلاً اگر كودك را هر 2 ساعت يكبار شير مي داديد، فواصل شيردهي را به يكساعت و نيم كاهش دهيد. براي راحت تر شدن و اطمينان بيشتر، در چند روز اول، دفعات و مدت شيردهي را يادداشت كنيد. مدت معمول شيرخوردن كودكان 15 دقيقه است. افزايش دفعات شيردهي سيستم هورموني بدن را بيشتر تحريك كرده و توليد شير افزايش مي يابد.

از جمله غذاها و مواد غذايي كه موجب افزايش شيرمادر مي شوند:

مواد غني از نشاسته مثل فالوده، به علاوه ميوه هايي چون بادام، انگور، همچنين هويج، شويد، آب ليموي تازه، سيب زميني ترشي موجب افزايش شيرمادر مي شوند. در طب گياهي آمده، خوردن عرق زيره ، برگ ترب سياه پخته شده و 2 گرم تخم ترب در طول شبانه روز موجب افزايش شيرمادر خواهد شد.

مادران شاغل چگونه بايد فرزند خود را شير بدهند؟

اين سئوال براي خيلي از مادران مطرح است، زيرا با مشغوليتي كه خارج از منزل دارند نمي توانند بطور منظم به كودك شير بدهند. اين مادران بايد در مدتي كه در منزل هستند شير خود را بوسيله شيردوش يا در فنجان بدوشند و در يخچال نگه داري كنند. در ساعت كاري پرستار بچه، فنجان شير را در آب گرم گذاشته و وقتي شير ولرم شد با قاشق كوچك به شيرخوار بدهند. در مواردي كه امكان نگه داري شيرخوار در منزل فراهم نيست، بهتر است مادر، كودك را در مهد كودكي نزديك محل كارش بگذارد تا بتواند در طول ساعت كاري چند مرتبه به كودك شير بدهد.

سعي كنيد تا حد امكان سراغ شير خشك نرويد.

زمان شروع مكمل هاي ويتامين و املاح براي شيرخوار

كودكي كه زودتر از موعد بدنيا مي آيد و يا با وزن كمتر از 5/1 كيلو بدنيا مي آيد، نياز به ويتامين ها و املاح زيادي دارد تا رشدش جبران شود. از اينرو دادن مكمل هاي ويتامين و املاح كه براي نوزادان و بر اساس نيازهاي آنها تنظيم شده، مفيد است.

در مورد كودكان سالم، شروع قطره آهن از 6 ماهگي الزامي است و طبق تحقيقات قطره ويتامينD هم بسيار مفيد است و از بروز بيماري راشيتيسم شيرخواران يا همان نرمي استخوان جلوگيري مي كند.