محاسبه تحويل سال نو به روايت تاريخ
به اين ترتيب 12 ماه 30 روزه در تقويم در نظر گرفته ميشد كه 5 روز باقي مانده از سال نيز در پايان به يكي از ماهها اضافه ميشد تا پيش از اين كه تاريخ جلالي ثبت شود، هر سال به 12 ماه 30 روزه تقسيم ميشد و 5 روز باقيمانده نيز در پايان آبانماه يا اسفند به آن اضافه ميشد تا به اين ترتيب مجموع روزهاي سال 365 روز شود و اين در حالي بود كه 5 ساعت و 48 دقيقه و 52 ثانيهاي كه ما امروزه براي محاسبه لحظه تحويل سال نو در نظر ميگيريم باقي ميماند كه هر 4 سال يك بار معادل يك روز ميشد، اما از آنجا كه پيش از پيدايش تقويم جلالي اين مدت زمان در محاسبه لحظه تحويل سال نو محاسبه نميشد اول فروردين در سالهاي مختلف متغير بود. به عبارت ديگر ميتوانيم بگوييم كه در آن زمان ماههاي خورشيدي نيز مانند ماههاي قمري در فصول مختلف سال متغير بودند و به همين علت نوروز همزمان با روز اول فروردين كه مصادف با آغاز اعتدال بهاري است جشن گرفته نميشد و به اين ترتيب نوروز هر 4 سال يكبار يك روز به عقب كشيده ميشد تا اينكه ملكشاه سلجوقي در زمان پادشاهي خود دستور داد محاسبات دقيقي بر مبناي سال خورشيدي انجام شود تا از اين پس اول فروردين مصادف با نوروز باشد و به اين ترتيب قرار شد پس از 4 سال 365 روزه كه همان 12 ماه 30 روزه بود كه در پايان 5 روز به اسفند يا آبان افزوده ميشد يك سال يعني سال پنجم 366 روزه در نظر گرفته شود تا نوروز به عنوان نخستين روز فروردين جشن گرفته شود. در سال 1304 هجري شمسي، تقويم خورشيدي به عنوان تقويم رسمي كشور پذيرفته شد، با اين تفاوت كه به جاي افزودن 5 روز به سال 6 ماه نخست سال 31 روزه و 5 ماه نيمه دوم سال 30 روزه و ماه اسفند 29 روزه در نظر گرفته شد كه هر 4 يا 5 سال يك بار اسفند 30 روزه محاسبه شده و آن سال به عنوان سال كبيسه اعلام ميشود.
تقويم هجري، شمسي به دليل نوع محاسبه و استفاده از لحظه تحويل سال در تقويم به عنوان دقيقترين تقويم در ميان 40 تقويم موجود در سطح دنيا شناخته شده است. لحظه تحويل سال همان لحظه رسيدن خورشيد به مبدا حركت آن يا همان نقطه اعتدال بهاري است و بر اين اساس هرگاه فاصله خورشيد از نقطه اعتدال بهاري برابر با صفر باشد اين لحظه، لحظه تحويل سال نو است. اگر لحظه تحويل سال بعدازظهر باشد فرداي آن روز اول فروردين است و اگر قبل از ظهر باشد همان روز، اول فروردين خواهد بود.