باكتري‌ها ، نظافتچي‌هاي مدرن آب و فاضلاب

امروزه صنعت آب و فاضلاب و فناوري‌هاي مرتبط با آن از جمله بحث‌هاي مطرح و مهم توسعه ناگزير شهري ـ انساني و بويژه يكي از اركان اصلي مباحث مربوط به حفاظت از منابع طبيعي و محيط زيست سياره به حساب مي‌آيد.

از همين رو موضوع حفاظت و بهره‌وري از منابع آبي و بخصوص تصفيه و پالايش فاضلاب‌ها به هدف شاخص و مهمي براي معرفي طيف متنوعي از ابتكارات و ابداعات فناورانه از سوي شركت‌ها و همچنين محققان اين حوزه تبديل شده است تا جايي كه به واسطه اهميت بالا و روزافزون منابع آبي و نقش حياتي كه در توسعه و پيشرفت زندگي آينده ما ايفا مي‌كنند و همچنين محدوديت‌هاي بالقوه اين ماده حيات بخش كه در واقع نبض حيات سياره را در دست خواهد داشت، شاهد تلاش‌هاي هر روزه‌اي هستيم كه طي آن و به لطف بهره‌مندي از فناوري‌هاي نوين قرار است دست ما را براي كمك به احياي جريان‌هاي هرزآبي و فاضلاب‌ها بازتر كرده و راه‌حل‌هاي ارزان‌تر، عملي‌تر و بويژه كارآمدتري به لحاظ انرژي را براي پاكسازي آن معرفي كند.

در اين ميان و به‌رغم انواع و اقسام راه حل‌هاي پيشنهادي از سوي محققان، نقش گزينه‌هاي زيست بنيان بيش از همه مورد توجه واقع شده و از قرار معلوم بار ديگر وظيفه خطير ديگري بر دوش باكتري‌هاي هميشه حاضر گذاشته شده است و از اين پس مي‌توان شاهد دستگاه‌هايي با شكل و شمايل جالب بود كه كار هضم و گوارش فاضلاب‌ها را بر عهده دارند.

ماجراي اين سامانه‌هاي جالب توجه فاضلاب پاك كن زنده، از اين قرار است كه

ادامه نوشته

چرا گاهي نام افراد را به خاطر نمي‌آوريم؟

آيا تا به حال براي شما پيش آمده است علي‌رغم اين‌كه مي‌توانيد همه جزييات فيلمي كه ديده‌ايد يا داستاني كه خوانده‌ايد را به ياد آوريد قادر نباشيد نام برخي از افراد را به خاطر آوريد؟ گاهي برخي از ما انسان‌ها در موقعيتي قرار مي‌گيريم كه مي‌توانيم برندگان المپيك سال‌هاي گذشته را به آساني به خاطر آوريم، اما فراموش مي‌كنيم دسته كليدي كه همراهمان بوده است را كجا گذاشته‌ايم.

از اين رو محققان در مطالعات خود چگونگي شكل‌گيري حافظه و تغييراتي كه در اين فرآيند در مغز ايجاد مي‌شود را مورد بررسي قرار داده‌اند. آنها در اين تحقيقات از تصاوير ثبت شده از مغز به وسيله MRI استفاده كرده‌اند.

اين فناوري امكان تهيه نقشه‌هاي سه‌بعدي از برخي ويژگي‌هاي مورد نظر مانند تغييرات ايجاد شده در گردش خون در مغز فرد مورد نظر را در اختيار محققان قرار مي‌دهد. در اين طرح تحقيقاتي، محققان تغييرات ايجاد شده در مغز 2 گروه از داوطلبان شركت‌كننده در اين آزمايش را در حالي كه مجموعه‌اي از واژه‌ها و تصاوير را در مقابل آنها به نمايش در مي‌آورند مورد بررسي قرار دادند.

از آنجا كه به هيچ يك از داوطلبان اطلاعاتي درباره اين‌كه اين آزمون آزمايشي براي بررسي قدرت حافظه آنهاست داده نشده بود، بنابراين آنها به طور ارادي هيچ تلاشي براي به خاطر سپردن اين واژه‌ها و تصاوير انجام ندادند. اما پس از پايان آزمايش از داوطلبان آزموني گرفته شد تا توانايي آنها در به ياد آوردن اين واژه‌ها و تصاوير را مورد بررسي قرار دهند.

براساس نتايج به دست آمده از تحقيقات انجام شده در اين زمينه محققان دريافته‌اند كه 2 قسمت مغز ما انسان‌ها در شكل‌گيري حافظه و ثبت اطلاعات در مغز نقش بسيار مهمي ايفا مي‌كنند. داوطلباني كه تصاوير ثبت شده از مغز آنها نشان‌دهنده وجود فعاليت بيشتري در اين 2 قسمت مغز هنگام مشاهده يك واژه يا تصوير خاصي بوده است در آزمون موفق‌تر بوده‌اند و اين در حالي است كه در گروهي از افراد كه تصاوير ثبت شده از مغز آنها فعاليت مغزي كمتري را در اين 2 قسمت از مغز نشان مي‌دهد قادر نبودند واژه‌ها و تصاويري كه پيش از آزمون ديده بودند به خاطر آورند.

اگرچه اين موضوع نمي‌تواند ناتواني مغز در به خاطر آوردن برخي از اطلاعات ثبت شده را توجيه كند، اما محققان بر اين باورند كه اين يافته‌ها مي‌تواند نشان‌دهنده اين باشد كه از اين طريق مي‌توان به يافته‌هاي قابل قبولي در توجيه اين پديده دست يافت. به نظر مي‌رسد وقتي فيلمي را مي‌بينيم يا كتابي را مي‌خوانيم وقت بيشتري داريم و در نتيجه اين دو بخش مغز در آن زمان فعال‌تر خواهند بود، اما وقتي با موضوعي به طور ناگهاني مواجه مي‌شويم يا وقتي اشيا را جابه‌جا مي‌كنيم دقت كافي نداريم و بيشتر بر انجام كار تمركز داريم و از اين رو در بخش مهمي كه در فرآيند حافظه نقش دارند غيرفعال خواهند شد و از اين رو پس از گذشت مدت زمان كوتاهي ديگر قادر نخواهيم بود اين اطلاعات را به خاطر آوريم.

آينده جهان در دست طبيعت

«چگونه مي‌توان نور خورشيد و آب را به انرژي قابل بهره‌برداري تبديل كرد؟» اين پرسش در واقع چالش بزرگي است كه پاسخ به آن مي‌تواند آينده زمين را دگرگون كند. چرا كه در آينده انرژي يكي از چالش برانگيزترين بحران‌هاي فرا روي بشر خواهد بود. براي پاسخ به اين پرسش مي‌توان به سراغ يك زيست‌شناس و يا شيميدان رفت. اما اگر اين امكان وجود داشت كه پاسخ به اين پرسش را از ارگانيسم‌هاي زنده ساكن زمين دريافت كنيم در اين صورت خيلي زودتر از آنچه كه اكنون تصور مي‌شود راهكارهاي قطعي براي حل بحران انرژي پيدا مي‌كرديم.

ناگفته پيداست پرسيدن اين پرسش از ارگانيسم‌هاي ساكن زمين(البته به جز انسان) غيرممكن است اما علم تقليد از طبيعت يا همان Biomimicry مي‌تواند راهگشاي بسياري از مشكلات باشد. در اين علم راه حل مشكلات مختلف بشر در طبيعت جستجو مي‌شود. نكته جالب توجه اين است كه چنين پرسش‌هايي به طرز فزاينده‌اي در حال تغيير دادن محيط زندگي اطراف ما هستند. اين تغييرات دامنه وسيعي دارند و از انرژي گرفته تا فناوري اطلاعات، بسياري از موارد را شامل مي‌شوند، حتي شيوه بناكردن شهرها را.

شهر‌هايي با مصالح ساختماني زيستي

تيم مك گي از زيست‌شناسان شناخته شده گروه Biomimicry Group است. او مي‌گويد: موادي كه با استفاده از فناوري الگوبرداري از طبيعت توليد مي‌شوند قابليت چشمگيري در تعريف دوباره مصالح ساختماني دارند. در حقيقت با استفاده از اين مواد مي‌توان نسل جديدي از مصالح مستحكم ساختماني را توليد كرد. در حال حاضر مصالح ساختماني مورد نياز براي بناكردن ساختمان‌ها و در مجموع شهرسازي از منابع معدني و نفتي به‌دست مي‌آيد.

اين مواد پس از استخراج مورد پردازش‌هاي گوناگون حرارتي، ضربه‌اي و نظاير آنها قرار گرفته و در نهايت مصالح ساختماني از آنها پديد مي‌آيد كه برخي از آنها بشدت نيز سمي و خطرناك هستند. اما اين مصالح با موادي كه با تكيه بر دانش تقليد از طبيعت به دست مي‌آيند تفاوت‌هاي زيادي دارند. مك گي مي‌گويد: طبيعت از موادي استفاده مي‌كند كه به وفور در اطراف وجود دارند. گذشته از اين، زماني كه نيازي به آنها نيست براحتي به مواد سازنده تجزيه شده و باز هم در اين مرحله مورد استفاده قرار مي‌گيرند. اين ويژگي كلي چنين موادي است و به همين دليل نبايد آن را مشخصه‌اي هيجان‌انگيز در نظر گرفت. به تازگي شركت تحقيقاتي در نيويورك نوعي پلاستيك زيستي توليد كرده است كه اگر به جزئيات سازنده آن دقت شود شاهد چيزي جز پليمرهاي زنده نخواهيم بود.

همچنين عايق‌هاي ساختماني نيز توليد شده است كه ماده اوليه و اصلي به كار گرفته شده در آنها ريشه‌هاي قارچ است. نكته حائز اهميت در توليد و به كارگيري اين مواد اين است كه مصالح ساختماني كه به اين شيوه توليد مي‌شوند عملا خطري براي محيط زيست و سلامت انسان به همراه ندارند و اين درحالي است كه از استحكام خيره‌كننده‌اي نيز برخوردارند. محققاني همچون مك‌گي بر اين باور هستند كه مي‌توان از اكوسيستم‌هاي طبيعي زمين به عنوان يك مدل استفاده كرد و نسل تازه‌اي از مصالح ساختماني قابل اطمينان را توليد كرد.

در توليد اين نوع مصالح نيازي به پردازش‌هاي خطرناك و سمي نيست و اين يك برگ برنده مهم براي چنين نگرشي است. تلفيق اين نگرش با فناوري چاپ سه بعدي مي‌تواند به تحولي بنيادين در تكنيك‌هاي شهرسازي منجر شود. در مجموع مي‌توان فناوري الگوبرداري از طبيعت در توليد مصالح ساختماني جديد و مقاوم را كليد حل مشكلات شهرسازي در آينده نه چندان دور عنوان كرد و آن را زيربناي توسعه شهرهاي دوست دار محيط زيست دانست.

پزشكي مدرن بر پايه طبيعت

ادامه نوشته

خورشت كنگر، درماني براي بيماري‌هاي روده‌‌اي

مواد لازم براي 4 نفر

گوشت ماهيچه: نيم‌ كيلوگرم

آب: 4 پيمانه

نعنا و جعفري: نيم‌ كيلوگرم

كنگر: يك كيلوگرم

آبغوره: يك‌سوم پيمانه

زعفران ساييده شده، نمك، فلفل و روغن مايع: به ميزان لازم

طرز تهيه: پياز را در مقداري روغن كه از قبل در ماهيتابه ريخته، تفت بدهيد، پس از اين‌كه پيازها خوب تفت داده شد، گوشت را به قطعات خورشتي برش داده و به پياز اضافه كنيد. سپس همراه با آب، روي حرارت قرار دهيد تا گوشت‌ها نيز بخوبي بپزد. در مرحله بعد كنگر، نعناع و جعفري خرد شده را در مقدار كمي روغن تفت دهيد، بعد از نيم‌پز شدن گوشت، سبزي‌هاي تفت داده شده را به آن بيفزاييد. سپس آبغوره، نمك، فلفل و زعفران را به مواد در ظرف اضافه كنيد و اجازه دهيد غذا جا بيفتد.

ارزش غذايي كنگر

كنگر سرشار از پتاسيم و آهن، كلسيم و سديم و ويتامين B1 و همچنين فيبر است، همچنين كنگر به هضم غذا كمك مي‌كند و براي تقويت دستگاه گوارش مفيد است و در ضمن در درمان زردي، سوءهاضمه، نفخ و بي‌اشتهايي
و تهوع بسيار موثر است.

كنگر باعث حفظ سلامت روده مي‌شود و به درمان كم‌خوني و پيشگيري از سرطان پوست و روده باريك كمك مي‌كند. همچنين مصرف اين گياه از توليد سنگ مثانه و كليه جلوگيري مي‌كند و احتمال حمله قلبي را هم كاهش مي‌دهد و به ماهيچه‌ها نيرو مي‌دهد.

كنگر در درمان يرقان و نارسايي‌هاي كبدي و كم‌خوني موثر بوده و باعث كاهش كلسترول و تري‌گليسيريد خون مي‌شود، اين ماده مغذي باعث انقباض كيسه صفرا مي‌شود. به همين دليل افرادي كه داراي سنگ كيسه صفرا هستند نبايد از كنگر استفاده كنند.

هرچند كنگر ضدعفوني‌كننده، اشتهاآور، تب‌براست، اما بهتر است زنان باردار، كودكان، بيماران مبتلا به بيماري شديد كبدي يا كليوي از مصرف برگ كنگر پرهيز كنند.

همچنين اشخاصي كه نسبت به كنگر يا ماده سينارين حساسيت دارند، بايد از مصرف اين گياه پرهيز كنند.

ازجمله خواص ديگر اين گياه مفيد مي‌‌توان به وجود موادي همچون اينولين موجود در كنگر اشاره كرد كه باعث افزايش باكتري‌هاي مفيد و كاهش باكتري‌هاي مضر در مدفوع مي‌شود و مي‌تواند خطر سرطان روده باريك را كاهش دهد. آنتي‌اكسيدان موجود در كنگر، پوست را در برابر سرطان محافظت مي‌كند.

مواد مخدر نوظهور ، بدنسازي يا اعتياد؟

از گذشته‌هاي دور استفاده از مواد مخدر به شيوه‌هاي گوناگوني در بين مردم رواج داشته است و شايد خيلي از اوقات بدون اين‌كه افراد بدانند آنها را به منظور تسكين درد و كمك به درمان برخي بيماران مورد استفاده قرار مي‌دادند. ولي كم كم با شناسايي خصوصيات ديگر اين مواد مثل توهم‌زايي و برخي احساسات خوشايند زودگذر، اين استفاده‌ها به سوء استفاده تبديل شد تا جايي كه امروزه يكي از معضلات مهم جوامع، اعتياد افراد به مواد مخدر است. اين مواد به قدري براي سلامت بشر و جامعه مضر هستند كه فقط جريمه حمل مقداري از آنها «اعدام» است.

شايد فكر كنيد عوارض اين مواد فقط اعتيادآور بودن آنها و احساسات موقت هستند ولي قضيه به همين جا ختم نمي‌شود، اين مواد آثار دائمي مخربي بر تمامي ارگان‌هاي بدن بخصوص سيستم عصبي و قلبي عروقي دارند و نيز علت بسياري از سرطان‌هاي موجود استفاده از همين مواد مخدر است. حتي ممكن است برخي از اين مواد اعتيادآور نباشند، ولي مستقيما اثرات مخرب خود را روي سلول‌هاي مغز و ديگر سلول‌هاي عصبي بدن اعمال كنند و به‌طور مستقيم اين اعضا را از كار بيندازند، مثلا برنز و نخ از اين جمله‌اند. با توجه به اين مسائل و شيوع نسبتا فراواني كه اين مواد در بين جوانان ما پيدا كرده‌اند، شناخت آنها مي‌تواند تا حد زيادي به شما كمك كند تا از عوارض اين مواد بشدت سمي در امان باشيد.

استروئيدهاي آنابوليك، بدنسازي يا اعتياد؟

شايد شما هم به دفعات شنيده باشيد يا با آدم‌هايي برخورد كرده‌ايد كه به بدنسازي مي‌روند و از استروئيدها به عنوان داروي مقوي ياد مي‌كنند يا خانم‌ها بخصوص دختران جواني كه دست به مصرف بي‌رويه و نادرست داروهاي حاوي هورمون‌هاي مردانه مي‌زنند با اين باور كه به وزن ايده‌آل خود برسند، اما واقعا اين ادعا‌ها تا چه حد به واقعيت نزديك هستند؟

سال‌ها پيش استروئيدهاي آنابوليك به منظور جايگزيني كمبود هورمون‌هاي مردانه توليد و به بازار عرضه شد. اين دارو در كاهش ضعف مبتلايان به ايدز نيز موثر بود. اشكال مختلفي از اين استروئيدها در بازار موجود است و به صورت خوراكي، تزريقي، پماد يا ژل در اختيار افراد قرار مي‌گيرد. اين داروها از آنجا كه حاوي هورمون‌هاي مردانه هستند، باعث عضلاني شدن بدن مي‌شوند و مي‌توانند تا حدودي بر توان جسمي فرد بيفزايند، همچنين با مصرف اين مواد نوعي حالت سرخوشي به فرد دست مي‌دهد كه اين مساله به تنهايي باعث افزايش تمايل فرد در استفاده مجدد از اين مواد مي‌شود. متاسفانه تحقيقات نشان داده كه استروئيدهاي آنابوليك در افراد مصرف‌كننده باعث بروز مشكلاتي از قبيل تغييرات خلق به سمت افسردگي و اضطراب مي‌شود، بعلاوه مي‌تواند منجر به ايجاد وابستگي يا همان اعتياد شود. به اين صورت كه فرد در صورت قطع مصرف آن دچار اختلالات رفتاري و خلقي از جمله تحريك‌پذيري، برانگيختگي و پرخاشگري مي‌شود. از عوارض ديگر اين استروئيدها، جوش‌هاي چركي در پوست است كه بشدت به درمان مقاوم هستند، طاسي سر و به‌وجود آمدن شوره، پرفشاري خون، افزايش كلسترول و متعاقبا بروز سكته از ديگر عوارض آن هستند. سرطان كبد عارضه خطرناكي است كه به كرات پس از مصرف طولاني مدت اين مواد گزارش شده است. بعلاوه اين داروها اثرات وابسته به جنس نيز دارند به صورتي كه در زنان باعث بروز علائم مردانه مثل ضخيم شدن صدا، پرمويي بدن و ريزش موي سر شده و در مردان منجر به كاهش قدرت باروري و رشد سينه‌ها مي‌شود. به طور كلي تخمين زده مي‌شود اين داروها عوارض ناشناخته بسياري دارند و به همين دليل موكدا توصيه مي‌شود از هرگونه مصرف نابجاي آن بپرهيزيد. بسياري از محققان بر اين باورند استروئيدهاي آنابوليك تاثيري بر لاغري افراد ندارند و فقط توده عضلاني را افزايش مي‌دهند. شايد تغيير ظاهر فرد به شكل عضلاني، او را به اين برداشت اشتباه هدايت كند كه لاغر شده است.

ادامه نوشته

چاي داغ سرطان‌زاست

قرار نيست همه مواد غذايي كه در ظاهر براي بدنمان خوب و مفيد به نظر مي‌رسند هميشه منجي ما و سرشار از سلامتي باشند. بسياري از مواد غذايي و حتي ميوه‌هايي كه روزانه مصرف مي‌شوند مي‌توانند ضررهاي خاص خود را نيز به همراه داشته باشند.

البته اين ضرر و زيان‌ها براي افراد مختلف فرق مي‌كند. از اين‌رو برخي محققان به شوخي هم كه شده اين پرسش را مطرح مي‌كنند كه آيا مي‌توان ماده غذايي را نام برد كه موجب سرطان نشود؟

در سال‌هاي اخير و همزمان با پيشرفت بخش‌هاي مختلف علم پزشكي، مشخص شده است كه در ميان مواد غذايي و نوشيدني‌هاي رايج، موادي وجود دارند كه مي‌توانند زمينه ابتلاي افراد به سرطان و بيماري‌هاي مختلف را فراهم كنند. يكي از اين نوشيدني‌هاي رايج كه تقريبا اكثر مردم جهان از آن استفاده مي‌كنند چاي است.

اما نكته جالب توجه اين است كه همين نوشيدني به ظاهر مفيد(كه البته چنين نيز هست) مي‌تواند موجب ابتلاي افراد به نوعي سرطان نيز شود به عبارت ديگر استفاده از اين نوشيدني به صورت داغ زمينه ابتلاي افراد به نوعي سرطان مربوط به محدوده مري را افزايش مي‌دهد.

اين داستان در دنياي ميوه‌ها نيز وجود دارد. ميوه‌ها همواره به عنوان منبع سرشار از آنتي اكسيدان‌ها ياد مي‌شوند اما در ميان آنها گريپ فروت مي‌تواند خطراتي هم
داشته باشد.

دانشمندان متوجه شده‌اند مصرف بيش از يك‌چهارم يك‌گريپ فروت معمولي در روز مي‌تواند افزايش خطر ابتلا به سرطان سينه را در زناني كه در دوران پس از دوره قاعدگي قرار دارند تا 30 درصد افزايش دهد.

همچنين در جوامعي كه از گوشت خوك به عنوان يك منبع غذايي استفاده مي‌شود، نگراني‌ها بيشتر از اين است كه مصرف روزانه يك ساندويچ گوشت خوك مي‌تواند به افزايش ابتلا به سرطان روده آن هم تا 20 درصد منجر شود. اينها مواردي است كه نمي‌توان بسادگي از كنار آنها عبور كرد. البته درخصوص همين يافته‌ها نيز اختلاف ديدگاه‌هايي وجود دارد اما اگر فرض را بر درست بودن آنها قرار دهيم مشخص مي‌شود كه در استفاده از اين چنين مواد غذايي بايد احتياط زيادي به خرج داد. انتخاب مواد غذايي مناسب خود يك روي سكه است.

روي ديگر اين سكه استفاده درست و مصرف متعارف آنها است تا بدن دچار مشكلاتي نظير ابتلا به بيماري‌هاي مختلف و از جمله انواع سرطان‌ها نشود. البته باز هم اين علم پزشكي است كه مي‌تواند اطلاعات قابل اطمينان‌تري در اختيار مردم قرار دهد، اطلاعاتي كه تنها با پيشرفت فناوري‌هاي نوين حاصل مي‌شود

الهام از دستاوردهاي فضايي در فناوري‌ها

كنجكاوي و بررسي در سوابق تولد و چگونگي ظهور تعدادي از مهم‌ترين و تاثيرگذارترين ادوات و تجهيزات فناورانه امروزي، ما را به يكي از جايگاه‌هاي برتر تحقيقات علمي رهنمون مي‌شود كه به اندازه عنوان بزرگش براي بشريت و آينده ما از درجه اعتبار و اهميت برخوردار بوده و بي‌ترديد به لحاظ مجموعه اقدامات و نتايجش يكي از چالش‌برانگيزترين و خطيرترين حوزه‌هاي دانش و فناوري محسوب مي‌شود؛

صحبت از دانش فضا بنيان و برنامه‌هاي فضايي و نقش آن در بذرافشاني و جوانه‌زني فهرست بلندبالايي از فناوري‌هاي آشناي پيرامون ماست كه هرچند با الهام از دستاوردهاي فضايي رشد و توسعه يافته‌اند، اما هركدام مسيري متفاوت را در جريان زندگي حال و فردا پيدا كرده‌اند.

نيم‌نگاهي به طيف متنوعي از دستاوردهاي فناورانه از بست‌هاي سراميكي دندان، قلب‌هاي مصنوعي و پمپ‌هاي انسولين گرفته تا كيسه‌هاي هواي ايمني و لباس‌هاي شناي ويژه‌سازي شده المپيكي حاكي از اين واقعيت است كه خط شروع اين قبيل اسباب و ادوات فناورانه در آزمايشگاه‌هاي هوافضا كليد خورده است و به بيان ديگر در پاسخ اين سوال كه نقطه مشترك چنين طيف متنوعي از فناوري‌هاي مختلف با كاربردهاي متمايز در چيست، بايد گفت همگي آنها ريشه در فضا دارند و به خاطر آن آغاز و رشد و توسعه پيدا كرده‌اند. تمامي اين قبيل ادوات و تجهيزات و البته صدها نمونه مثال‌زدني ديگر در حكم انشعابات و برنامه‌هاي فرعي مشتق شده از فناوري‌هاي توسعه يافته براي برنامه‌هاي فضايي چند ميليارد دلاري هستند كه از حدود 50 سال قبل و زماني كه يوري گاگارين روسي عنوان نخستين انسان پرتاب شده به مدار زمين را از آن خود كرد، از دل اين دستگاه عريض و طويل فضايي بيرون آمده‌اند.

ادامه نوشته

ضميمه سيب - پنجشنبه 25 فروردين 1390 - شماره 185

ضميمه سيب (ويژه دانش و پزشكي) - پنجشنبه 25 فروردين 1390 - شماره 185

 

 

جهت دانلود کلیک کنید

آلاينده‌هاي پنهان در خانه

معمولا در روزهاي اوج آلودگي هوا، مهم‌ترين توصيه وزارت بهداشت، اين است كه كودكان، سالمندان و بيماران قلبي و تنفسي تا جاي ممكن از حضور در هواي آزاد خودداري كنند و ساير مردم نيز تردد در فضاي آزاد را به حداقل برسانند. اما جالب قضيه اينجاست كه اكثر ما توجهي به فضاي داخل خانه‌ها نداريم و اگر باور نمي‌كنيم كه گاه فضاي يك خانه در شهري خوش آب و هوا، حتي از فضاي باز شهر‌هاي شلوغ آلوده‌تر مي‌شود.

آلودگي در خانه از منابعي ناشي مي‌شود كه اتفاقا براي ما بسيار هم عادي به نظر مي‌رسند. در واقع علاوه بر منابع اصلي آلودگي هوا عوامل بسياري هواي داخل خانه و اماكن عمومي را آلوده مي‌كنند كه از جمله آنها مي‌توان از آلاينده‌هاي بيولوژيك، سوختي، سرب، دود سيگار و آزبست نام برد.

قارچ‌ها، باكتري‌ها و موجودات ذره‌بيني موجود در گردوغبار و البته گرده گل‌ها و گياهان، از آلاينده‌هاي بيولوژيكي هستند و از جمله منابع گسترده آلودگي در هر خانه‌اي محسوب مي‌شوند اين در حالي است كه بسياري از افراد از اين خطرات بي‌اطلاع‌ هستند.

آلودگي‌هاي بيولوژيك: نقاط مرطوب خانه مانند حمام، دستشويي، آشپزخانه و زيرزمين محيط‌هاي كاملا مساعدي براي رشد و پرورش قارچ‌ها و باكتري‌ها هستند. قارچ روي همه مواد با منشاء گياهي و حيواني مثل چوب، كاغذ، پارچه، چربي، پسماند‌هاي آشپزخانه و مواد غذايي مرطوب رشد مي‌كند. اسپور قارچ (عامل توليد و تكثير قارچ‌ها) در فضاي خانه پخش مي‌شود و در مكان مناسب مجموعه‌هاي قارچي جديد را به‌وجود مي‌آورد. در اين ميان پسمانده نان مناسب‌ترين محل براي رشد قارچ است.

مونوكسيد كربن در خانه: محققان معتقدند غلظت گاز مونوكسيد كربن در فضاي باز و بسته يكسان است و فرقي نمي‌كند، تنها تفاوت اين است كه به علت تحرك كمتر در فضاي بسته تعداد نفس‌ها كمتر است و در نتيجه اين مواد آلاينده به مقدار كمتري وارد بدن مي‌شوند. در حالي كه اگر فرد در حال تحرك باشد، تعداد تنفس بيشتر و در نتيجه ميزان دريافت مواد آلاينده نيز بيشتر مي‌شود.

ادامه نوشته

سيستم حمل و نقل خلاقانه براي شهرهاي شلوغ آينده

شهرهايي كه در آينده ساخته مي‌شوند به سازه‌ها و سيستم‌هاي حمل و نقل مدرن نيز نياز دارند. چشم اندازي كه كارشناسان از هم‌اكنون براي وضعيت آينده زمين ترسيم مي‌كنند، دربرگيرنده سيستم‌هاي حركتي مافوق تصوري است كه در حال حاضر تنها به عنوان ايده‌هايي كاملا فانتزي در نظر گرفته مي‌شوند. يكي از مهم‌ترين مشكلاتي كه گريبانگير شهرهاي امروزي جهان شده، ترافيك‌هاي درهم گره خورده‌اي است كه طول آنها به صدها متر هم مي‌رسد.

همچون بسياري از مناطق شلوغ جهان، برزيل نيز از اين مشكل بزرگ بي نصيب نبوده است. تا همين چند دهه پيش ترافيك‌هاي در هم گره خورده شهري صرفا در كلانشهرها ديده مي‌شدند، اما اكنون دامنه آنها به شهرهاي كوچك‌تر نيز رسيده است. طراحاني كه پروژه مفهومي OU را كليد زده‌اند بر اين باورند كه اين ايده مي‌تواند راه‌حل مناسبي براي رهايي از اين مشكل حل نشده باشد، اما پروژه OU دقيقا چه برنامه‌اي است؟

به بيان ساده مي‌توان گفت پروژه مفهومي OU سيستم حمل و نقل شهري است كه در آن به جاي استفاده از جاده‌هاي آسفالت شده رايج، از معابري مشابه ريل‌هاي راه‌آهن استفاده مي‌شود كه به دنبال آن ديگر اثري از خودروهاي امروزي نيست و در عوض وسايل حركتي شبيه كابين‌هاي متحرك كوچك روي اين ريل‌ها حركت مي‌كنند و به جابه‌جايي افراد مشغول مي‌شوند. اين ايده خلاقانه مزاياي خاص خود را دارد كه يكي از مهم‌ترين آنها حركت خودروها يا همان كابين‌ها با سرعت‌هاي ثابت و با فواصل مشخص است.

در نتيجه ديگر جايي براي نگراني ناشي از تصادفات رايج باقي نمي‌ماند، اما اين تازه آغاز يك داستان هيجان‌انگيز است. اين خودروها نه‌تنها روي ريل‌هاي مشخص شده حركت مي‌كنند، بلكه اين توانايي را نيز دارند كه در هوا نيز به حركت در آيند. اين قابليت چشمگير صرفا به خاطر نوع چرخ‌هاي به كار گرفته شده در آنهاست كه هم مي‌توانند براي حركت خودرو روي ريل تنظيم شوند و هم با بسته شدن، خودرو را براي به پرواز در آمدن مهيا كنند. طرح OU يكي از 34 طرح خلاقانه‌اي است كه از سوي هيات داوران مسابقه طراحي Michelin Challenge Design مورد بررسي قرار گرفته و قرار است در نمايشگاه آتي خودروي آمريكاي شمالي نيز به معرض نمايش گذاشته شود.

ادامه نوشته

گازهاي زيستي؛ منبع تجديدپذير انرژي

زيست توده يا همان بيوماس و بيوگاز يا گاز زيستي حاصل از آن از منابع انرژي محسوب مي‌شود كه از زباله‌ يا كشت گياهان مخصوص قابل دستيابي است و مي‌توان از آن به عنوان يك منبع انرژي مناسب به جاي ديگر منابع تجديدناپذير انرژي كه ذخاير آنها رو به پايان است، استفاده كرد.

در واقع باكتري‌هاي بي‌هوازي (باكتري‌هايي كه براي زنده ماندنشان به اكسيژن نياز ندارند)‌ در اثر تجزيه مواد آلي از طريق فرآيندهايي نظير فرسايش يا تخمير گازي را آزاد مي‌كنند كه به آن گاز زيستي يا بيوگاز گفته مي‌شود و مي‌توان از آن به عنوان يك منبع انرژي براي توليد گرما و حرارت و همچنين توليد برق استفاده كرد.

ادامه نوشته

بايدهاي انتقاد از جوانان

جواني دوران شيرين و البته سرنوشت‌سازي براي همه آدم‌ها محسوب مي‌شود. وقتي به دنياي يك جوان نگاه مي‌كني با كوله‌باري از دغدغه‌هاي متعدد مواجه مي‌شوي. پدر‌ها و مادر‌ها در مديريت اين دوران از زندگي فرزندشان به واقع نقشي محوري بازي مي‌كنند و به نوعي جهت دادن به اين دغدغه‌هاي جوانان تا حد زيادي بر عهده والدين است. صرف‌نظر از فاصله‌اي كه والدين با فرزندانشان دارند و البته تاكيد مي‌كنيم كه بايد با اتخاذ راهكارهايي اين فاصله به نوعي كم شود، اما باز هم شرايط و موقعيت‌هايي پيش مي‌آيد كه والدين بر پايه تجربه‌اي كه دارند، متوجه اشتباهاتي در جوانانشان مي‌شوند كه انتقاد از آنها امري بديهي مي‌شود.

قدم اول: انتقادات بايد منصفانه باشند

اين جمله را قطعا همه ما به دفعات شنيده‌ايم كه پدر و مادر خير و صلاح فرزندانشان را مي‌خواهند، اما مگر پذيرفتن اين اصل كافي است؟ قطعا پاسخ اين سوال منفي است. چرا كه مفهومي كه همه ما به عنوان خير از آن تلقي مي‌كنيم، مي‌تواند روش رسيدن به آن كاملا شخصي و متفاوت باشد. تصور كنيد كه مادري از انتخاب همسر آينده دخترش كه در دانشگاه همكلاس اوست ناراضي است و با اين ديدگاه كه خير و صلاح دخترش را مي‌خواهد، سعي مي‌كند او را از انتخابش منصرف كند و ابتدا با يك انتقاد و سپس با اعمال فشار رواني به مقاصدش مي‌رسد. در واقع مادر گمان مي‌كند كه به صلاح دخترش فكر مي‌كند و نه چيز ديگري، اما همه ما قطعا مي‌دانيم وي سخت در اشتباه است. پس نتيجه مي‌گيريم كه در قدم اول انتقادها بايد اصولي و منطقي و از همه مهم‌تر منصفانه باشد. ما به عنوان پدر و مادر بايد اين واقعيت را بپذيريم كه زمانه كاملا تغيير كرده و ايده‌آل‌هاي جوان امروز با دوران جواني ما كاملا متفاوت است و نمي‌توانيم همه ديدگاه‌هاي خودمان را به عنوان راه‌هاي طلايي به جوانان‌مان ديكته كنيم و از آنها تنها اطاعت بي‌چون و چرا طلب كنيم.

قدم دوم: انتقاد كردن از جوان راه دارد

در گام اول در انتقاد هرگز شخصيت جوان را زير سوال نبريد، بدين معنا كه اگر مرتكب فعلي اشتباه شده دليلي ندارد كه شخصيت و شعور وي كوچك شمرده شود و با رفتاري خشن وي را محكوم كرده و شخصيتش را حتي پيش بقيه اعضاي خانواده خرد كنيم. همچنين از مقايسه جوانمان جدا پرهيز كنيم. بزرگ‌ترين سرمايه جوانان غرورشان است و هرگز نبايد با يك مقايسه ساده غرور وي را خدشه‌دار كنيم. بايد بپذيريم كه فرزندمان در حقيقت يك شخصيت مستقل از همه جوانان عالم است و بايد با او مستقل از همه آدمهاي ديگر برخورد كنيم، چرا كه فرزندمان جزئي از وجود خودمان است.

به اعتقاد بسياري از روان‌شناسان وقتي از كسي انتقاد مي‌كني گويي شخصيت وي را جراحي مي‌كني، پس قبول كنيد در نگاه اول هيچ‌كس از انتقادكردن خوشش نمي‌آيد، بنابراين هرگز در انتقاد از جوان به شخصيت وي يورش نبريد و تنها همان مورد خاص را كالبدشكافي كنيد و مورد بحث و بررسي قرار دهيد.

در ضمن سعي كنيد در انتقاداتتان تنها باشيد و ساير اعضاي خانواده را وارد موضوع نكنيد. اين‌كه به طبع شما هر كسي به خودش اجازه دهد كه جوان را مورد نصيحت و پند قرار دهد براي جوان دشوار است و به همين دليل هم هرگز انتقاداتتان كارساز نخواهد بود.

غذاهايي كه كالري منفي دارند!

كالري واحدي براي اندازه‌گيري انرژي است كه معمولا براي بيان ميزان انرژي حاصل از سوخت و ساز غذاها به كار مي‌رود. يك كالري برابر 18‌/‌4 ژول است. در واقع هر غذايي داراي ميزاني از انرژي است كه بر اثر سوخت و ساز آن در بدن آزاد مي‌شود و هيچ ماده غذايي به جز آب پيدا نمي‌شود كه انرژي نداشته باشد و عاري از كالري باشد، اما گاه اصطلاح كالري منفي براي برخي غذاها به كار برده مي‌شود كه البته ريشه در عملكرد بدن براي استفاده از اين غذا‌ها دارد.

واقعيت آن است كه براي هضم و جذب برخي از خوراكي‌ها در دستگاه گوارش، به صرف انرژي زيادي نياز است يا به عبارت بهتر بدن بايد سختكوشانه كار كند تا بتواند كالري اين غذا‌ها را استخراج كند و به مصرف برساند و در نهايت ميزان انرژي‌اي كه بدن صرف هضم و جذب آن غذا مي‌كند از ميزان انرژي حاصل از سوخت و ساز آن غذا در بدن بيشتر است. به همين دليل است كه اين غذاها به غذاهاي با كالري منفي معروف شده‌اند. با اين تفاسير شما هرچه بيشتر از اين غذاها بخوريد، وزن بيشتري هم از دست مي‌دهيد.

به طور كلي هر غذايي كه مصرف مي‌كنيم حاوي مواد مغذي است كه مي‌تواند شامل كربوهيدرات‌ها، چربي‌ها، پروتئين، ويتامين‌ها و مواد معدني باشد. ويتامين‌هاي موجود در غذاي ما به عنوان تحريك‌كننده آنزيم‌ها در بدن نقش دارند و با فعاليت خود آنزيم‌هاي بدن را براي واكنش‌هاي سوخت و ساز بدن آماده مي‌كنند. به اين ترتيب مي‌توان گفت ويتامين‌ها به طور غيرمستقيم در آزاد كردن كالري غذا‌ها سهم دارند. غذاهاي كالري منفي معمولا حاوي مقادير كافي از ويتامين‌ها و مواد معدني هستند كه آنزيم‌ها را براي شكستن و تجزيه كربوهيدرات‌ها و چربي‌ها آماده مي‌كند و به اين ترتيب غذاهاي كالري منفي اثر ديگر خود را در افزايش سوخت و ساز بدن و كاهش وزن بر جا مي‌گذارند.

بسياري از سبزيجات و ميوه‌ها داراي كالري منفي هستند. بنابراين مي‌توانيد ميوه‌ها و سبزيجاتي مانند مارچوبه، چغندر، هويچ، كدو سبز، توت‌فرنگي، تمشك، كرفس، خيار، اسفناج، تربچه، كاهو و... را به هر اندازه كه مي‌خواهيد بخوريد و لذت ببريد. از بين ميوه‌ها نيز سيب، زغال‌اخته، طالبي، گريپ‌فروت، ليمو، انبه، آناناس، هلو، تمشك، توت‌فرنگي، گوجه‌فرنگي، نارنگي، شلغم، هندوانه و... در عين حال كه خوشمزه و شيرين‌اند كالري منفي هستند.

در واقع اين رژيم بر اين اصل استوار است كه براي كاهش وزن تنها لازم است مقدار كالري را كه در طول روز مي‌سوزانيد نسبت به كالري دريافتي كمتر باشد. تنها اين اصل مهم براي كاهش وزن كافي است و در اين صورت شما مي‌توانيد از همه مواد غذايي بهره ببريد و به كاهش وزن خود نيز در مدتي كوتاه اميدوار باشيد.

تهوع دوران بارداري مفيد يا مضر؟

بارداري، تولد نوزاد و مادر شدن مي‌تواند دوراني پر از شادي و شعف براي افراد خانواده بويژه مادر باشد. مسووليت مادر در اين ميان سنگين است، زيرا سلامت موجودي كه در درونش در حال شكل‌گيري است به طور كامل به توجه او بستگي دارد.اما دوران بارداري به ندرت بدون عارضه سپري مي‌شود و در بيشتر موارد ناراحتي‌ها و عوارض گوناگوني براي مادر پيش مي‌آيد كه شايع‌ترين آنها حالت تهوع و استفراغ است.

تهوع و استفراغ حاملگي در 50 تا 90 درصد بارداري‌ها اتفاق مي‌افتد كه به طور مشخص از هفته چهارم بارداري شروع مي‌شود و تا حدود 4 ماهگي (هفته 16) ادامه مي‌يابد. از آنجا كه علائم آن صبح‌ها شديدتر است به اين حالت، بيماري صبحگاهي نيز گفته مي‌شود هر چند ممكن است تا سر تا سر روز ادامه يابد. تهوع ممكن است همراه با ساير نشانه‌‌ها از قبيل خستگي، كج خلقي و اختلالات خواب همراه باشد.

علت استفراغ‌هاي حاملگي را بايد كجا جستجو كرد؟

علت ايجاد تهوع و استفراغ كاملا مشخص نيست اما به احتمال زياد تغييرات هورموني در دوران بارداري در پيدايش اين حالات بي‌تاثير نيستند.

در دوران بارداري هورمون پروژسترون در بدن افزايش مي‌يابد كه اين فرآيند به شل نگه داشتن عضلات رحم كمك كرده و در نتيجه از زايمان زودرس جلوگيري مي‌كند. اين افزايش هورمون مي‌تواند بر عضلات شكم و دستگاه گوارش نيز اثر گذاشته، آنها را شل كند. اين موضوع باعث زياد شدن اسيد معده و بروز حالت تهوع واستفراغ مي‌شود. از ديگر عوارض اين افزايش هورمون، افزايش قدرت حس بويايي و حساسيت به بو، پايين آمدن قدرت دفاعي بدن و تغييرات و بر هم خوردن توازن در مقدار قند خون و كمبود برخي از ويتامين‌ها هستند.

تهوع در حاملگي؛ خوب يا بد؟

ادامه نوشته

ضميمه سيب - پنجشنبه 18 فروردين 1390 - شماره 184

ضميمه سيب (ويژه دانش و پزشكي) - پنجشنبه 18 فروردين 1390 - شماره 184

 

 

جهت دانلود کلیک کنید