آيا تا به حال براي شما پيش آمده است علي‌رغم اين‌كه مي‌توانيد همه جزييات فيلمي كه ديده‌ايد يا داستاني كه خوانده‌ايد را به ياد آوريد قادر نباشيد نام برخي از افراد را به خاطر آوريد؟ گاهي برخي از ما انسان‌ها در موقعيتي قرار مي‌گيريم كه مي‌توانيم برندگان المپيك سال‌هاي گذشته را به آساني به خاطر آوريم، اما فراموش مي‌كنيم دسته كليدي كه همراهمان بوده است را كجا گذاشته‌ايم.

از اين رو محققان در مطالعات خود چگونگي شكل‌گيري حافظه و تغييراتي كه در اين فرآيند در مغز ايجاد مي‌شود را مورد بررسي قرار داده‌اند. آنها در اين تحقيقات از تصاوير ثبت شده از مغز به وسيله MRI استفاده كرده‌اند.

اين فناوري امكان تهيه نقشه‌هاي سه‌بعدي از برخي ويژگي‌هاي مورد نظر مانند تغييرات ايجاد شده در گردش خون در مغز فرد مورد نظر را در اختيار محققان قرار مي‌دهد. در اين طرح تحقيقاتي، محققان تغييرات ايجاد شده در مغز 2 گروه از داوطلبان شركت‌كننده در اين آزمايش را در حالي كه مجموعه‌اي از واژه‌ها و تصاوير را در مقابل آنها به نمايش در مي‌آورند مورد بررسي قرار دادند.

از آنجا كه به هيچ يك از داوطلبان اطلاعاتي درباره اين‌كه اين آزمون آزمايشي براي بررسي قدرت حافظه آنهاست داده نشده بود، بنابراين آنها به طور ارادي هيچ تلاشي براي به خاطر سپردن اين واژه‌ها و تصاوير انجام ندادند. اما پس از پايان آزمايش از داوطلبان آزموني گرفته شد تا توانايي آنها در به ياد آوردن اين واژه‌ها و تصاوير را مورد بررسي قرار دهند.

براساس نتايج به دست آمده از تحقيقات انجام شده در اين زمينه محققان دريافته‌اند كه 2 قسمت مغز ما انسان‌ها در شكل‌گيري حافظه و ثبت اطلاعات در مغز نقش بسيار مهمي ايفا مي‌كنند. داوطلباني كه تصاوير ثبت شده از مغز آنها نشان‌دهنده وجود فعاليت بيشتري در اين 2 قسمت مغز هنگام مشاهده يك واژه يا تصوير خاصي بوده است در آزمون موفق‌تر بوده‌اند و اين در حالي است كه در گروهي از افراد كه تصاوير ثبت شده از مغز آنها فعاليت مغزي كمتري را در اين 2 قسمت از مغز نشان مي‌دهد قادر نبودند واژه‌ها و تصاويري كه پيش از آزمون ديده بودند به خاطر آورند.

اگرچه اين موضوع نمي‌تواند ناتواني مغز در به خاطر آوردن برخي از اطلاعات ثبت شده را توجيه كند، اما محققان بر اين باورند كه اين يافته‌ها مي‌تواند نشان‌دهنده اين باشد كه از اين طريق مي‌توان به يافته‌هاي قابل قبولي در توجيه اين پديده دست يافت. به نظر مي‌رسد وقتي فيلمي را مي‌بينيم يا كتابي را مي‌خوانيم وقت بيشتري داريم و در نتيجه اين دو بخش مغز در آن زمان فعال‌تر خواهند بود، اما وقتي با موضوعي به طور ناگهاني مواجه مي‌شويم يا وقتي اشيا را جابه‌جا مي‌كنيم دقت كافي نداريم و بيشتر بر انجام كار تمركز داريم و از اين رو در بخش مهمي كه در فرآيند حافظه نقش دارند غيرفعال خواهند شد و از اين رو پس از گذشت مدت زمان كوتاهي ديگر قادر نخواهيم بود اين اطلاعات را به خاطر آوريم.