بمناسبت رحلت علامه عسگری
در دَه سالگي، او را به اميد روزي كه خوشهچين دامن معرفت مكتب امامت گردد و جهان اسلام از كام زلال او بهرهور شود، به مدرسهي علوم ديني فرستادند.
جدّ او آيه اللّه ميرزا محمّد شريف عسكري تهراني (معروف به خاتمهي محدثين) بود. وي، سيره اين صالح را سرمشق خود كرد تا روزي شيوه سلف را احيا كند و تداوم بخشد و اين گونه بود كه شد آن چه كه شد: علامهاي شهير در دوران معاصر.
او، شيفتهي كتاب بود و آموختن. بويژه به مطالعهي كتابهاي تاريخي و سفرنامهها عشق ميورزيد. دوران جوانياش در كتابخانهي جدش - كه وكيل ميرزاي شيرازي بود - در ميان انبوه كتب، سپري شد و در بحر نوشتهها، از بام تا شام، شنا كرد و مرواريد هدايت صيد نمود.
آيه اللّه عسكري در سال 1310 در دوران مرجعيّت ستيغ آفتاب تابان علم و فقاهت، مرحوم آيهاللّه العظمي حاج شيخ عبدالكريم حايري به قم آمد و دروس سطح و مباحث اخلاق و تهذيب و كلام و تفسير را نزد آيات عظام مرعشي، شريعتمدار ساوجي، پايين شهري، امام خميني، حاج ميرزا خليل كمرهاي(رضواناللهعليهم)، تلمّذ كرد.
وي، مدّت چهار سال در قم ماند و همگام با سيّدمحمود طالقاني، طرحي نو براي تحصيل و تعليم و تفسير علوم قرآني پي ريخت كه اين طرح با مخالفت رو به رو شد و همين مسئله، موجب شد از قم به سامرا برود و دروس خارج را در عراق به اتمام برساند.
او، در مدّتي كه در عراق به سر ميبرد، در محلههاي مختلف به منبر ميرفت و كلاسهاي درسي دانشجويان و طلاب را اداره ميكرد. در چنين احوالي، اوضاع شهر به شدت نگران كننده بود و تهاجم فرهنگي و اشعاه سكولاريسم و تبليغات ناسيوناليسمگرايي و ماركسيستي در عراق اوج ميگرفت. علاّمهي عسكري، در شرايط حادّ جامعهي آن روزه به خاطر استبداد و خفقان شديد حزب حاكمه بعث، روانهي بيروت شد و هر چند خانوادهاش از چنگ اين رژيم در امان نماند، امّا او به لطف خدا به ايران آمد و در اين سرزمين ماندگار شد.
اكثر آثار علاّمهي عسكري، در كشورهاي عربي، بخصوص در كشور مصر. منتشر و مورد استقبال اسلام پژوهان قرار گرفته است. برخي از آثار علامه، به زبان انگليسي نيز ترجمه شده است. از ويژگيهاي كتابهاي علاّمهي عسكري، بيان روشن و واضح و نثر بسيار روان و سليس آنها است كه خواننده را به سوي خود ميخواند.
علاّمه سيّد مرتضي عسكري، داراي تأليفات فراواني به زبانهاي عربي و فارسي است. او افزون بر بررسي كتب شيعه، احاديث و روايات اهل سنّت را نيز مورد بررسي قرار داده، به گونهاي كه اين آثار، مرجع و منبعي قابل اعتماد براي آنان به شمار ميرود. كوششهاي علامهي عسكري براي مصون ماندن اسلام از تحريف، مورد تقدير هر دو مكتب قرار گرفته است.
اكثر آثار علاّمهي عسكري، در كشورهاي عربي، بخصوص در كشور مصر. منتشر و مورد استقبال اسلام پژوهان قرار گرفته است. برخي از آثار علامه، به زبان انگليسي نيز ترجمه شده است. از ويژگيهاي كتابهاي علاّمهي عسكري، بيان روشن و واضح و نثر بسيار روان و سليس آنها است كه خواننده را به سوي خود ميخواند.
برخي از كتابهاي ايشان، به شرح زير است:
عقايد اسلام در قرآن كريم؛ نقش عايشه در تاريخ اسلام؛ مصحف در روايات و اخبار؛ امامان اين امت دوازده نفرند؛ گريه بر ميّت از سنتهاي رسول خدا(صلّياللّهُ عليهوآلهوسلّم) است؛ بداء يا محو و اثبات الهي؛ آيهي تطهير در كتب دو مكتب؛ عصمت انبياء و رسولان؛ ازدواج موقت در اسلام؛ آخرين نماز پيامبر؛ صفات خداوند جليل در مكتب؛ اديان آسماني و مسئلهي تحريف؛ سقيفه؛ معالم المدرستين؛ بزرگداشت ياد انبياء؛ عدالت صحابه؛ عبداللّه بن سباء و ديگر افسانههاي تاريخي؛ حكم بازسازي قبور انبيا و اوليا و عبادت در آنها؛ جبر و تفويض و اختيار و قضا و قدر؛ نقش ائمه در احياي دين؛ صد و پنجاه صحابي ساختگي.
نکات خواندنی از زندگی علامه عسگری
احمد عابدي، پژوهشگر علوم اسلامي و استاد فلسفه دانشگاه قم و يكي از شاگردان علامه عسگري، گفت: ابتكار مرحوم علامه عسگري اين بود كه براي اولين بار اسامي 150 نفر از صحابه ساختگي پيامبر اسلام(ص) را فاش كرد و گفت اين افراد اصلا وجود خارجي ندارند و هر چه از ايشان نقل شده دروغ است.
نويسنده كتاب «حاشيه الهيات تجريدي» افزود: علامه عسگري در فعاليتهاي سياسي آن زمان عراق شركت كرد و همزمان چند دانشكده و بيمارستان و مؤسسه خيريه در عراق تاسيس كرد. ايشان همچنين در تبادل استاد ميان اين دانشكدهها و الازهر مصر نقش مهمي را ايفا ميكرد. اكثر افرادي كه اكنون مسئولان عراق هستند، شاگردان مرحوم علامه عسگري و فارغالتحصيل دانشكده اصول دين عراق هستند كه ايشان بنا نهادهاند. ابتكار مرحوم علامه عسگري اين بود كه براي اولين بار اسامي 150 نفر از صحابه ساختگي پيامبر اسلام(ص) را فاش كرد و گفت اين افراد اصلا وجود خارجي ندارند و هر چه از ايشان نقل شده دروغ است
عابدي ادامه داد: علامه عسگري تا زمان حكومت صدام در عراق بود و وقتي صدام ميخواست ايشان را دستگير كند از عراق فرار كرد و به ايران آمد. در ايران هم سه دانشكده اصول دين در تهران، قم و دزفول را بنيان نهاد.
نويسنده كتاب «دفتر عقل و قلب» گفت: علامه عسگري طي عمر خود كارهاي فرهنگي بسياري انجام داد و بيش از پنجاه كتاب نوشت. اين كتابها تاثير بسيار زيادي بر مسلمانان گذاشت و بعضي از كتابهاي ايشان در شيعه شدن بسياري نقش مهمي را ايفا كرد. به طوري كه در طول تاريخ هيچ كس مثل علامه عسگري نتوانست بسياري از غير شيعهها را شيعه كند. در اين زمينه حتي از علامه اميني و سيد شرفالدين هم ايشان موفقتر بوده است.
وي درباره ويژگي آثار مرحوم علامه عسگر گفت: مهمترين ويژگي آثار ايشان اين است كه اولا همه آثارشان را از منابع اهل سنت نوشته است و از كتابهاي اهل سنت استفاده كرده است و ابتكار ايشان هم اين است كه براي اولين بار برخي از صحابه ساختگي را مطرح كرد يعني افرادي كه اصلا وجود خارجي ندارند و شخصيتهاي ساختگياند. ايشان ثابت كرد كه اين افراد به اسم صحابه پيامبر مطرح شدهاند و حرفهايي كه از زبان ايشان نقل شده است دروغ است. اين مهمترين كار ايشان است. علامه عسگري 150 نفراز صحابه ساختگي پيامبر را معرفي كرد.
مرحوم آيتالله العظمي گلپايگاني" ره " به علامه عسگري نامهاي نوشتند و در آن نامه ذكر كردند كه من از شما خواهش ميكنم كه اسم من را در دانشكده خودتان بنويسيد تا روز قيامت جزو خدمتگزاران دانشكده اصول دين محشور شوم.
عابدي گفت: آثار قرآني ايشان نيز بسيار زياد است. كتاب «القرآن الكريم و روايات المدرستين» از جمله اين آثار است. مقصود ايشان از نوشتن اين كتاب اين است كه قرآن در مكتب اهل بيت و در مكتب اهل سنت چگونه معرفي ميشود و قرآن را از اين دو ديدگاه بررسي ميكند و تفاوتهايش را بيان كرده است. اين كتاب سه جلد است و فقط در سودان خيليها را شيعه كرده است.
وي درباره خصوصيات اخلاقي علامه عسگري گفت: از خصوصيات اخلاقي ايشان اين است كه بسيار متواضع بودند و هرگز به نام و نشان و مال و ثروت وابستگي نداشت، به طوري كه شايد هيچكس مثل او پيدا نشود كه اعلام كند از هيچ كتابم حقالتاليف نميگيرم. علامه عسگري براي هيچ كدام از كتابهايش حقالتأليف نگرفت و ميگفت هر كسي كه دوست دارد ميتواند كتابهايم را منتشر كند و از حقوق مادي آن استفاده كند.
نويسنده كتاب «شرح اشارات» در پايان گفت: مرحوم آيتالله العظمي گلپايگاني" ره " به علامه عسگري نامهاي نوشتند و در آن نامه ذكر كردند كه من از شما خواهش ميكنم كه اسم من را در دانشكده خودتان بنويسيد تا روز قيامت جزو خدمتگزاران دانشكده اصول دين محشور شوم.
فهرستي از آثار علمي علامه عسکري
تأليفات فارسي :
الف- اديان آسمانى و مسأله تحريف.
ب- نقش ائمّه (ع) دراحياي دين (چهارده جلد).
ج- بر گستره كتاب و سنّت در شانزده جلد و در موضوعات :
1- تاريخ حديث پيامبر (ص)
2- شيعيان اهل بيت (ع)
3- ازدواج موقّت در اسلام
4- توسّل به پيامبر خدا
5- بَداء يا محو و اثبات الهي
6- صفات خداوند در دو مكتب
7- شفاعت پيامبر (ص)
8- آيه تطهير
9- عصمت انبيا
10- ايجاد بنا بر قبور انبيا و اوليا
11- سنّت پيامبر (ص) در گريه بر ميت
12- سنّت پيامبر (ص) در زيارت قبور
13- سنّت پيامبر (ص) در سجده بر تُربت
14- سنّت پيامبر (ص) در صلوات
15- سنّت پيامبر (ص) در زيارت انبيا و صُلحا
16- قرآن در دو مكتب
تأليفات عربى :
1ـ مأة و خمسون صحابى مُختلَق (سه جلد)؛ ترجمه فارسي: يكصد و پنجاه صحابى ساختگى.
2 ـ عبدالله بن سبا و أساطير أخرى (دو جلد)؛ عنوان ترجمه فارسي: عبدالله بن سبا و ديگر افسانههاي تاريخي.
3ـ أحاديث امالمومنين عـائشـه؛ ترجمه فارسي: نقش عايشه در تاريخ اسلام.
4ـ معالم المَدرستَين (سه جلد)؛ ترجمه فارسي: ويژگيها و نشانههاي دو مكتـب.
5ـ القرآن الكريم و روايات المدرستين (سه جلد).
6 ـ عقائد الإسلام من القرآن الكريم (سه جلد)؛ عنوان ترجمه فارسي: عقايد اسلام در قرآن.
7ـ قيام الأئمّة بإحياء الدين (چهارده جلد).
8ـ دورالأئمّة فى إحياء السنّة.
9ـ مقدّمة «مرآة العقول فى شرح أخبار آل الرسول» (دو جلد).
10ـ مقدمه براي کتاب سيري در صحيحين محمدصادق نجمي.
11ـ مع أبىالفتوح التليدي فى كتابه: «الأنوار الباهرة».
12ـ مع الدكتور الوردى فى كتابه: «وعّاظ السلاطين» (جلد اوّل).
13ـ آراء و أصداء حول عبدالله بن سبـا و روايـات سيف في الصحف السعوديه.
14ـ طبّ الرضا (ع) و طبّ الصادق (ع).
15ـ مصطلحات إسلامية.
16ـ مصطلحات قرآنية.
17ـ الإحتفال بذكرى الأنبياء و عباداللّه الصالحين.
18ـ الصحابي و عدالته.
19ـ خلفاء المدرستين.
20ـ من حديث النبي (ص): يكون لهذه الأمّة أثنا عشر إماما.
21ـ على مائدة الكتاب و السنّة (16 جلد)، شامل موضوعات :
1- السجدة على التربة؛ 2- البكاء على الميت؛ 3- زيارة قبور أنبياء و أئمّة و الصلحاء؛ 4- التوسّل بالنبى (ص) و التبرّك بآثاره؛ 5- الصلوات على محمد (ص) و آله؛ 6- يكون لهذه الأمّة اثنا عشر قيّما؛ 7- عدالة الصحابة؛ 8- عصمة الأنبياء؛ 9- البناء على قبور الأنبياء و الأولياء؛ 10- الشفاعة؛ 11- البَداء؛ 12- الجبر و التفويض و القضاء و القَدَر؛ 13- صلاة أبى بكر؛ 14- المتعة أو الزواج المؤقّت؛ 15- شيعة اهل البيت (ع) و... .
22ـ حديث الكساء من طُرق الفريقين؛ ترجمه فارسي: حديث كساء در كتب معتبر مكتب خـلفـا و مكتـب أهل بيت و روايات صلوات بر محمد و آل محمـد (ص).
23 ـ تعليم الصلاة 24ـ المصحف فى روايات الفريقين.
25ـ صفات الله ـ جلّ جلاله ـ فى روايات الفريقين.
26ـ آية التطهير فى مصادر الفريقين.
27ـ آخرين نماز پيامبر (ترجمه صلاة ابي بکر).
28 ـ در راه وحدت، ترجمه و نگارش: ع. م. سردارنيـا، تهـران: بـنيـاد بعثـت، 1361.
روحش شاد و یادش گرامی باد.